Dynia w roli głównej. Poradnik szefa kuchni + przepisy
To ciekawe, że gdy Krzysztof Kolumb przywiózł dynię do Europy, traktowano ją początkowo wyłącznie jako roślinę ozdobną. Stosunkowo szybko odkryto jej walory smakowe i około 100 lat później uprawiana była już niemal na całym kontynencie. W Polsce dynia początkowo nazywana była „banią”, a według ówczesnych przekonań jej nasiona miały dodawać wigoru kochankom.
Dynia gra pierwsze skrzypce podczas obchodów Halloween, ale mało kto wie, skąd wzięła się ta tradycja. Wiąże się ona z legendą o Irlandczyku Jacku O’Lantern, który w wyniku zatargu z diabłem nie mógł trafić ani do nieba, ani do piekła, za to wyposażony w lampion z wydrążonej dyni błąka się po świecie po dziś dzień, nadaremnie szukając ukojenia.
Dynia jest warzywem niemal bezproblemowym i wielce uniwersalnym – jej delikatnie słodkawy smak pasuje niemal do wszystkiego, bo łatwo komponuje z innymi składnikami. O jej licznych zaletach i sprawdzonych sposobach na zastosowanie w kuchni opowiada Piotr Murawski, szef kuchni Knorr.
Tyle odmian dyni
Dynia jest kuzynką arbuza, melona, kabaczków, cukinii i ogórków, a to z racji przynależności do rodziny dyniowatych. Możemy wyodrębnić około 700 rodzajów dyni, które różnią się od siebie wielkością, kolorem ale i przeznaczeniem – są bowiem dynie jadalne i ozdobne. Piotr Murawski opowiada o najważniejszych z kulinarnego punktu widzenia odmianach tego warzywa.
Dynia olbrzymia to ta o grubym miąższu w kolorze od jasnożółtego do pomarańczowego. Po ugotowaniu miąższ jest soczysty, a wręcz wodnisty. W smaku dynia jest lekko słodkawa, ale przede wszystkim neutralna, dlatego świetnie komponuje się z wszelakimi innymi składnikami. Owoce dyni na ogół nie przekraczają 50 kg, ale bywają interesujące wyjątki – masa największej wyhodowanej dyni przekraczała 400kg!
Dynia makaronowa to druga popularna odmiana dyni, która osiąga raczej mały lub średni rozmiar. Ma ona kształt owalny, a kolor skórki na ogół w różnych odcieniach żółtego. Miąższ przybiera kolor od żółtego do pomarańczowego. Charakterystyczne jest dla niej to, że wytwarza mało pestek. Jej miąższ podobnie jak dyni olbrzymiej po ugotowaniu jest bardzo wilgotny i rozpada się na tysiące drobnych nitek. Wcześniej trzeba dynię przeciąć na pół i wydobyć z niej pestki. Połówki dyni można upiec zawinięte w folię aluminiowa lub po prostu w dużym garnku skórą do dołu. Kiedy miąższ staje się miękki, wystarczy delikatnie zeskrobać go widelcem. Przyjmuje on wtedy kształt długich włókien przypominających nitki makaronu.
Hokkaido Uchiki Kuri / Red Kuri to najbardziej znany rodzaj dyni japońskiej. Charakteryzuje się ona ciemnopomarańczową, miękką skórką. Miąższ po ugotowaniu jest mocno pomarańczowy, suchy i puszysty, a w smaku przypomina nieco kasztany. Dodatkowym atutem tej odmiany jest fakt, że nie jest koniecznie obieranie jej ze skórki.
Dynia japońska – kabocha lub „niebieska” jest spłaszczona, ma twardą, chropowatą, ciemnozieloną skórkę z jaśniejszymi paskami. Miąższ jest kremowy, dosyć słodki i niewłóknisty, o pomarańczowym zabarwieniu. Jest najlepszym wyborem do deserów i ciast z uwagi na swój słodki smak, często porównywany do smaku gotowanych kasztanów wodnych. Rośnie do wielkości ok. 30 cm.
Dynia w praktyce
Co warto wiedzieć, przygotowując potrawę z dyni? Jakie są możliwości, a jakie ograniczenia? „Śmiem twierdzić, że dynię można połączyć prawie ze wszystkim w zależności od upodobań smakowych” – mówi Piotr Murawski, szef kuchni Knorr. A oto jego bardziej szczegółowe wskazówki:
- Wielką zaletą dyni jest łatwość przechowywania – może czekać długie tygodnie, a nawet miesiące bez uszczerbku na jakości. Co ciekawe – nie potrzebuje do tego nawet lodówki.
- Jest uniwersalna w zastosowaniu. Można ją upiec ,usmażyć, grillować czy zamarynować.
- Jedynym mankamentem jest twarda skóra i trudność przy jej obieraniu (w szczególności w przypadku dyni olbrzymiej). Większość z nas dzieli dynię na mniejsze kawałki, obierając następnie kawałek po kawałku. Tymczasem duże elementy dyni można z powodzeniem upiec ze skórką w piekarniku, zawinięte w folie aluminiową. Po upieczeniu miękki miąższ okroimy ze skóry bez żadnych problemów.
- Jak długo pieczemy dynię? Proces uzależniony jest od gatunku i tego, co chcemy dalej z dynią zrobić. Jeśli chcemy wykorzystać miąższ i pokroić go na mniejsze kawałki, to dynię pieczemy krótko – właściwie tylko parzymy w piekarniku. W tym przypadku wystarczy około 20 minut w 200°C. Jeśli chcemy przyrządzić purre z dyni, to pieczemy dynię dłużej – nawet do 60 minut. Po tym czasie miąższ da się wydrążyć za pomocą łyżki.
- Upieczona dynia zmienia się w puree, które może być wykorzystane przy różnych potrawach:
- można je dodać ciasta na kluski,
- posłuży nam do risotto czy dań makaronowych,
- można je wykorzystać jako farsz do wszelkiego rodzaju pierożków,
- piecze się z nim chleb,
- sprawdza się również w wypiekach na słodko.
- Najbardziej pasujące, tradycyjnie używane do dyni przyprawy to: imbir, cynamon, goździki, anyż, miód, pomarańcza, wanilia oraz mieszanka curry.
- Bardziej awangardowy, lecz coraz bardziej popularny wybór to: tymianek, rozmaryn, trawa cytrynowa, czarny i czerwony pieprz oraz syrop klonowy.
Pestki z dyni
„Zasługują na osobny rozdział z racji na swoje szerokie zastosowanie. Są bogate w cenne nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminę E oraz składniki mineralne takie jak cynk, żelazo, potas”, wyjaśnia Iwonna Niegowska, ekspert do spraw żywienia marki Knorr. Poniżej jeszcze kilka porad dotyczących pestek z dyni:
- Świetnie smakują uprażone, dodane do sałatek, farszy czy zmiksowane z ziołami do pesto.
- Popularne są w piekarnictwie – wszyscy znamy i lubimy chleb czy bułkę z pestkami z dyni.
- Z pestek tłoczy się smaczny olej o ciemnozielono-brązowym kolorze oraz orzechowym zapachu i smaku. Jego niewątpliwą zaletą jest lekkostrawność. Ostatnimi czasy stał się kulinarnym hitem w postaci kilku kropel polanych po wierzchu zupy, szczególnie kremów o jasnym kolorze.
- Wyrazisty orzechowy posmak oleju sprawia, że stanowi idealną bazę wielu dresingów. Należy jedynie uważać, aby nie zdominował on potrawy swym zdecydowanym smakiem. Raczej nie poleca się go do smażenia.
- Cechują się dość wysoką kalorycznością, bo mają dużo tłuszczu – porcja ok. 20 g to 110 kcal.
Do dzieła zatem, bo sezon na dynię w pełni! Smakowite przepisy z dynią w roli głównej znajdziemy na www.przepisy.pl
Marynowana dynia w occie
Składniki:
- 400 g dyni
- 20 g świeżego imbiru
- 200 g cukru
- 100 ml białego octu lub 150 ml jabłkowego
- 900 ml wody
- 4 ziarna ziela angielskiego
- 4 goździki
- 3 łyżki miodu gryczanego
- 3 listki laurowe
- 2 kawałki cynamonu
- 1 łyżeczka Deliktu przyprawy uniwersalnej Knorr
- 1 łyżeczka kolorowego pieprzu
Sposób przygotowania:
- Dynię obierz i pokrój w cienkie plastry lub w kostkę, ułóż w słoiku. Dodaj imbir, 1 goździk, 1 kawałek cynamonu.
- Stwórz aromatyczną marynatę. Połącz ze sobą pozostałe składniki i zagotuj.
- Zalej dynię gotującą się marynatą. Szczelnie zamknij i odwróć, pozostawiając przynajmniej na 1 dzień.
Krem z dyni z mlekiem kokosowym
- 1 kg upieczonej dyni piżmowej
- 1 l mleka kokosowego
- 2 kostki rosołowe Rosół z kury Knorr
- 10 g świeżego imbiru
- 5 listków limonki kafir
- 10 szt. trawy cytrynowej
- 2 łyżki zielonego tajskiego curry
- 1 kawałek galangalu
- 2 ząbki czosnku
- 1 strąk czerwonej ostrej papryki chili
- 3 średniej wielkości cebule
- Tłuszcz roślinny do smażenia
- 8 małży
- 8 krewetek
- 100 g kiełków
- 1 pęczek natki kolendry
- 50 ml oleju z dyni
Sposób przygotowania:
- W garnku na rozgrzanym tłuszczu zeszklij rozdrobnioną cebulę, dodaj starty imbir, czosnek, posiekane chili. Całość smaż chwilę.
- Dodaj upieczoną dynię, mleko kokosowe, dwa całe kawałki trawy cytrynowej, kawałek galangalu. Zupę gotuj około 10 min., po czym dodaj kostki rosołowe Knorr, które idealnie doprawią zupę.
- Zupę zmiksuj dokładnie i przecedź przez drobne sito, dodaj liście cytrynowe i jeszcze raz zagotuj.
Dodatki do zupy
Szaszłyk z małży i krewetki
Składniki:
- 1 małża
- 1 krewetka
- 1 trawa cytrynowa
- 1 łyżka oleju
- ½ cytryny
- 1 łyżka posiekanej natki kolendry
- ¼ kostki rosołowej Bulion na włoszczyźnie Knorr
Sposób przygotowania:
- Przygotuj aromatyczną marynatę. Oliwę rozmieszaj z kostką rosołową Knorr, sokiem z cytryny, szczyptą pieprzu i posiekaną kolendrą.
- W tak przygotowanej marynacie wymieszaj krewetki i małże, po czym nabij je na trawę cytrynową.
- Szaszłyki grilluj około 1 min. z każdej strony.
Zielony sos z kolendry
- 1 mały pęczek kolendry
- 100 ml oliwy
- ¼ łyżeczki Deliktu warzywnego Knorr
Sposób przygotowania:
- Kolendrę zmiksuj z oliwą i Delikatem Knorr, który nada sosowi wyjątkowy smak.
Gnocchi z kotlecikiem jagnięcym
- Gnocchi (przepis poniżej)
- 1 kotlecik jagnięcy (przepis poniżej)
- 1 porcję sosu pieczeniowego z miętą (przepis poniżej)
- 1 grillowana dynia (przepis poniżej)
Sposób przygotowania:
- Ułóż na talerzu gnocchi, grillowany kotlecik jagnięcy oraz pieczoną dynię. Całość delikatnie polej sosem miętowym.
a) Kotleciki jagnięce
Składniki:
- 2 combry jagnięce
- 100 ml oliwy z oliwek
- 2 łyżki Przyprawy pikantnej naturalnej do kurczaka Knorr
Sposób przygotowania:
- Comber pokrój na kotlety. Oliwę z oliwek pomieszaj z przyprawą, zanurz w niej pokrojone kotleciki jagnięce. Dokładnie wymieszaj.
- Kotleciki grilluj po minucie z każdej strony.
b) Gnocchi
Składniki:
- 2 opakowania Kopytka czy leniwe Knorr
- 500 g mąki pszennej
- 100 g tartego parmezanu
- 300 g purre z dyni Hokkaido
- 200 g margaryny
- 3 gałązki szałwii
- 1 cytryna
Sposób przygotowania:
- Upieczoną wcześniej dynię przetrzyj przez sito
- Fix wymieszaj z 700 ml zimnej wody, dodaj wcześniej starty parmezan. Ciasto odstaw na 10 min., aby zgęstniało.
- Gotowe ciasto wyłóż na podsypaną mąką stolnicę, podziel na mniejsze kawałki.
- Z kawałków ciasta uformuj centymetrowej grubości ruloniki, ostrym nożem pokrój je ukośnie formując kopytka.
- Kopytka ugotuj w osolonej wodzie ( 2-3 minuty).
- Ugotowane kopytka obtocz w rozpuszczonej margarynie lub maśle z listkami szałwii, odrobiną soku z cytryny i otartą skórką z cytryny.
c) Sos miętowy
Składniki:
- 2 cebulki szalotki
- 50 ml oleju
- 1 mały pęczek mięty
- 400 ml czerwonego wytrawnego wina
- 1 sos pieczeniowy ciemny Knorr
Sposób przygotowania:
- Na patelni podsmaż na rozgrzanym tłuszczu drobno pokrojoną szalotkę, a następnie zalej ją czerwonym winem.
- Całość gotuj aż wino zupełnie odparuje. Wlej wtedy wymieszany w 200 ml wody sos pieczeniowy Knorr dla uzupełnienia smaku i dodaj posiekaną miętę.
- Sos gotuj przez 1 minutę.
d) Grillowana dynia
Składniki:
- 500 g dyni olbrzymiej
- 50 ml syropu klonowego
- 1 gałązka rozmarynu
- 2 łyżki oleju z dyni
- 1 strąk czerwonego chili
- 1 łyżka mąki
- 1 łyżka Przyprawy do mięs Knorr
Sposób przygotowania:
- Wymieszaj mąkę z przyprawą Knorr, która nada potrawie wyrazistego smaku.
- Obierz dynię ze skory i pokrój ją w odpowiedniej wielkości kawałki.
- Pokrojoną dynię obtocz w mące, a następnie zamarynuj w oleju z dyni pomieszanym z posiekanym rozmarynem, chili oraz syropem klonowym.
- Zamarynowane kawałki ułóż na pergaminie. Piecz w piekarniku nagrzanym do 200oC lub grilluj na patelni, aż dynia się skarmelizuje.
Sandacz z chrupiącą skórką na dyniowym risotto
- 50 g risotto
- 100 g smażonego sandacza
- 1 łyżka oleju z pestek dyni
- Kiełki sałat
Sposób przygotowania:
- Usmażoną rybę ułóż na risotto, polej niewielką ilością oleju z dyni, a następnie udekoruj kiełkami sałat.
a) Risotto z dyni
Składniki:
- 200 g ryżu arborio
- 1 strąk czerwonej papryki chili
- 3 ząbki czosnku
- 500 g upieczonej dyni makaronowej
- 2 cebulki szalotki
- 3 łyżki pestek z dyni
- 100 ml oleju z pestek dyni
- 200 g parmezanu
- 500 ml białego wina
- 2 kostki rosołowe Bulion drobiowy Knorr
- 200 ml śmietany Rama Cremefine
Sposób przygotowania:
- Podsmaż pokrojoną w kostkę cebulę, posiekaną paprykę i czosnek w garnku na odrobinie oleju. Wrzuć do garnka ryż i smaż chwilę wszystko razem.
- Podlej winem i poczekaj aż wino zupełnie odparuje, a następnie dodaj dynię.
- Podlej potrawę ok. 200 ml wody i dodaj kostki Knorr dla pełnego smaku.
- Gotuj dalej ryż, przez cały czas podlewając płynem, aż zrobi się miękki w środku.
- Na koniec posyp parmezanem i pestkami z dyni, dodaj śmietanę.
b) Sandacz
Składniki:
- 100 g sandacza
- Kilka listków bazylii pokrojonych w drobne paseczki
- Kilka gałązek tymianku
- 1 łyżka oliwy
- 1 łyżka soku z cytryny
- Skórka otarta z cytryny
- ¼ łyżeczki Deliktu warzywnego Knorr
Sposób przygotowania:
- Stwórz aromatyczną marynatę. Wszystkie składniki połącz ze sobą.
- Natrzyj rybę powstałą marynatą.
- Smaż rybę od strony skóry przez około 5 min.
Sernik dyniowy z lodami
- 1 sernik dyniowy (przepis poniżej)
- Porcja lodów dyniowo-imbirowych (przepis poniżej)
- Sos rumowo-waniliowy (przepis poniżej)
- Świeże owoce do dekoracji
- Łyżka oleju z pestek dyni
- Listki świeżej mięty
Sposób przygotowania:
- Nałóż na talerz sos, sernik i kulkę lodów.
- Udekoruj talerz kilkoma kroplami oleju z dyni, świeżymi owocami oraz listkiem mięty.
a) Sernik – spód
Składniki:
- 250 g pokruszonych migdałów lub innych orzechów
- 50 g mąki pszennej
- 200 g margaryny Kasia
- 100 g cukru
Sposób przygotowania:
- Połącz orzechy z mąką, roztopionym tłuszczem i cukrem.
- Posmaruj tortownicę tłuszczem i wyściel pergaminem.
- Wyłóż spód tortownicy przygotowaną masą i włóż ją do lodówki.
b) Sernik – Polewa
Składniki:
- 200 g śmietany 18%
- Sok z dwóch cytryn
- 1,5 łyżki cukru wanilinowego
- 1 biała czekolada
- 100 g cukru
- 100 g purre z pieczonej dyni
Sposób przygotowania:
- Zagotuj śmietanę.
- Dodaj czekoladę, purre z dyni, cukier i cukier wanilinowy. Dokładnie wszystko wymieszaj.
- Na koniec dodaj sok z cytryny.
c) Sernik – Masa
Składniki:
- 1 kg serka Twój Smak Piątnica
- 100 g purre z pieczonej dyni
- 1 szklanka cukru pudru
- 6 jajek
- 16 g wanilii
- 4 płaskie łyżki mąki ziemniaczanej
- 2 łyżki soku z cytryny
- Szczypta cynamonu
- Skórka otarta z dwóch cytryn
- 200 g pieczonych kawałków dyni
- 100 g kawałków dyni podsmażonych w cukrze
Sposób przygotowania:
- Rozdziel żółtka od białek.
- Utrzyj żółtka z cukrem i serem. Dodaj skórkę z cytryny oraz cynamon, wyciśnięte wnętrze z laski wanilii, sok z cytryny oraz mąkę ziemniaczaną.
- Masę połącz z ubitą wcześniej pianą z jajek i delikatnie wymieszaj. Podziel na dwie części i do jednej z nich dodaj purre z dyni.
- Przełóż masę do brytfanki, wylewając na przemian raz jedną raz drugą masę, a następnie rozrzuć na wierzchu kawałki dyni. Całość dokładnie zawiń folią aluminiową.
- Piecz w kąpieli wodnej w temp. 170oC przez około 80 min.
- Po wyjęciu z pieca wylej polewę i pozostaw sernik do schłodzenia.
d) Lody dyniowo imbirowe
Składniki:
- 200 ml śmietany 30%
- 1 łyżka ekstraktu z wanilii
- 20 g pieczonego kłącza z imbiru
- 2 żółtka
- 80 g cukru
- Szczypta cynamonu
- Szczypta mielonego kardamonu
Sposób przygotowania:
- Wszystkie składniki umieść w kielichu paco jeta.
- Zmrożone składniki dokładnie homogenizuj w maszynie.
e) Sos rumowo waniliowy z cynamonem
Składniki:
- 200 g mleka skondensowanego niesłodzonego
- 150 ml ciemnego rumu
- 150 g śmietany 30%
- 6 jajek
- 200 g cukru
- 2 łyżki ekstraktu waniliowego
- Szczypta cynamonu
Sposób przygotowania:
- Zagotuj mleko ze śmietaną, ekstraktem waniliowym, cynamonem i rumem.
- Utrzyj 6 żółtek z cukrem, a następnie dodawaj powoli gorące mleko w kąpieli wodnej.
Podgrzewaj masę, ucierając, aż sos zgęstnieje.
Dodaj komentarz