Cukier nie krzepi dzieci WHO zaleca zmniejszenie spożycia cukrów prostych  

Na początku marca Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleciła ograniczenie w diecie dzieci i dorosłych spożycia cukrów prostych do mniej niż 10% ich dziennego zapotrzebowania energetycznego i wskazała dodatkowe korzyści z dalszego ograniczenia jego ilości do poniżej 5%. Niestety według danych GUS w Polsce średnie spożycie tego składnika wynosi aż 115 g dziennie, czyli ok. 20%.[1] Taki wynik stawia nas w czołówce Europy. Niestety również  najmłodsze dzieci spożywają za dużo cukru, a nadmiar tego składnika w diecie dziecka może bardzo niekorzystnie wpłynąć na jego rozwój i zdrowie w przyszłości. Alarmujące dane skłaniają do pochylenia się nad kwestią cukru w dziecięcym menu.

Gdzie jest cukier?

Cukier jest dodawany do wielu produktów spożywczych m.in.: napojów, soków, dżemów, sosów, posiłków typu instant, a przede wszystkim słodyczy. Należy pamiętać, że jest to żywność wysokokaloryczna i najczęściej pozbawiona istotnych składników odżywczych, nie powinna więc zajmować szczególnej pozycji w codziennym menu najmłodszych dzieci. Szczególnie w pierwszych 3 latach życia dziecka podawanie cukru należy ograniczyć do minimum. Niestety na sklepowych półkach znaleźć można mnóstwo produktów, które za kolorowymi i bajkowymi etykietami skrywają ogromne ilości cukru. Pamiętajmy, że sprawdzona żywność dla niemowląt określana jest jako środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Zatem musi spełniać rygorystyczne wymagania dotyczące użytych surowców, sposobu przygotowania, wartości odżywczej czy nawet odpowiedniego opakowania.

Różne oblicza cukru

Producenci muszą informować o ilości cukru w produkcie, jednak nie zawsze na etykiecie jest on nazwany wprost. Uważaj, w sklepach jest bardzo dużo produktów, które nie mają w swoim składzie cukru, lecz inne jego wcielenia. Na etykietach może kryć się pod różnymi nazwami, oto kilka z nich:

• Syrop glukozowy lub glukozowo-fruktozowy
• Dekstroza
• Maltodekstryna
• Maltoza
• Galaktoza
• Słód jęczmienny lub ryżowy

Dlaczego należy unikać cukru w diecie dziecka?

W trakcie pierwszych trzech lat życia dziecka kształtują się preferencje żywieniowe, które będą mu towarzyszyć w przyszłości. Jeżeli dziecko od najmłodszych lat będzie spożywać dodatkowo dosładzane posiłki czy napoje, przyzwyczai się do smaku słodkiego. Niesie to ze sobą ryzyko wykształcenia preferencji do smaku słodkiego, co może zwiększyć ryzyko wystąpienia cukrzycy czy otyłości w wieku dorosłym. Ponadto, nadmiar cukru w jadłospisie może niepotrzebnie obciążać nie w pełni rozwinięty układ pokarmowy dziecka, powodując zaburzenia łaknienia i zaparcia, a także próchnicę zębów. Zbyt duża ilość cukru w diecie wiąże się zaburzeniami koncentracji, nadpobudliwością, może także wywoływać problemy ze snem. Dziecko, któremu podawane są słodycze, przyzwyczaja się do dużych dawek energii, którą organizm bardzo szybko wykorzystuje. Prowadzi to do gwałtownych skoków poziomu cukru w organizmie. Warto więc od najmłodszych lat przyzwyczajać dziecko do spożywania wydajnych źródeł energii, czyli węglowodanów złożonych, które zawarte są w niełuskanych zbożach, kaszach, produktach pełnoziarnistych i niskoprzetworzonej żywności.

Jakich cukrów unikać?

Wytyczne WHO nie odnoszą się do naturalnych cukrów zawartych m.in. w świeżych owocach, warzywach, mleku i naturalnym jogurcie, ponieważ produkty te nie są przetworzone i spożywane w odpowiednich ilościach nie mają negatywnych skutków dla naszego zdrowia. W celu ograniczenia ilości spożywanego cukru powinniśmy zastępować go równie smakowitymi deserami ze świeżych bądź suszonych owoców. Unikajmy owocowych jogurtów ze sklepowych półek, ponieważ zawierają one dodatkowy cukier. Zdecydowanie wartościowszym posiłkiem będzie jogurt naturalny z kawałkami świeżych owoców. Zamiast gotowego produktu z proszku, zaserwuj dziecku kisiel czy budyń domowej roboty, przygotowany wspólnie z maluchem. Na platformie edukacyjnej www.1000dni.pl znaleźć można przepisy na zdrowe i odżywcze przekąski dla najmłodszych dzieci.

Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych

Często rodzice, sami przyzwyczajeni do soków i słodkiej herbaty, podają je dziecku w celu zaspokojenia pragnienia. Należy pamiętać, że dziecko to nie mały dorosły – inaczej odczuwa smaki, jego organizm różni się od organizmu osoby dorosłej, wykazuje odmienne zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Kształtując prawidłowe nawyki żywieniowe od pierwszych lat życia dziecka, należy podawać mu wyłącznie wodę, gdy jest spragnione. Soki traktujmy jako posiłek lub jego element i kontrolujmy ile kalorii przyjmuje dziecko wraz z takimi napojami. Nie podawajmy dzieciom kolorowych i gazowanych napojów. Dzięki temu zmniejszymy ryzyko nadmiernego zwiększania się masy ciała, które może prowadzić do otyłości i problemów zdrowotnych z nią związanych.

Nigdy nie podawaj dziecku słodyczy na pocieszenie czy w formie nagrody za dobre zachowanie. Tak powielany schemat będzie mu towarzyszył również w dorosłym życiu, w którym niezdrowy nawyk sięgania po słodkie stanie się antidotum na wszelkie smutki czy niepowodzenia, a to prosta droga do zaburzeń odżywiania i otyłości. Pamiętaj, to Ciebie dziecko obserwuje i Twoje zachowania będzie naśladować w przyszłości. Pij czystą wodę, ogranicz słodzenie herbaty, a desery serwowane w domu, przygotuj sama ze świeżych i naturalnie słodkich składników, możliwie ograniczając zawartość dosypywanego cukru.

[1] Żródło:  Rocznik statystyczny rolnictwa, GUS, 2014

[2] Źródło: WHO calls on countries to reduce sugars intake among adults and children